Pembangunan Infrastruktur di Sarawak diawasi oleh Kementerian Pembangunan Infrastruktur dan Pengangkutan, pengganti Kementerian Pembangunan Infrastruktur dan Komunikasi (MIDCom) setelah namanya diubah pada 2016.[186] Walaupun pengawasan menteri ini, infrastruktur di Sarawak masih kurang berkembang berbanding dengan Semenanjung Malaysia.[187]

Pada tahun 2009, 94% daripada bandaraya Sarawak dibekalkan dengan elektrik, tetapi hanya 67% kawasan luar bandar yang mempunyai elektrik.[188] Walau bagaimanapun, ini telah meningkat kepada 91% menjelang 2014.[189] Menurut artikel 2015, penembusan internet isi rumah di Sarawak lebih rendah daripada purata negara Malaysia, 41.2% berbanding 58.6%, dengan 58.5% penggunaan internet berada di kawasan bandar dan 29.9% di kawasan luar bandar. Sebagai perbandingan, pengambilan telekomunikasi mudah alih di Sarawak adalah setanding dengan purata kebangsaan, 93.3% berbanding purata kebangsaan 94.2%, setanding dengan negeri jiran Sabah.[190] Infrastruktur telekomunikasi mudah alih, menara siaran khas, dibina dan diuruskan oleh Sacofa Sdn Bhd, yang menikmati monopoli di Sarawak selepas syarikat itu diberikan perjanjian eksklusif selama 20 tahun mengenai penyediaan, penyelenggaraan dan penyewaan menara di negeri ini.[191]

Sejumlah badan yang berbeza menguruskan bekalan air bergantung kepada tanggungjawab wilayah mereka, termasuk Lembaga Air Kuching (KWB), Lembaga Air Sibu (SWB), dan LAKU Management Sdn Bhd, yang mengendalikan bekalan air di Miri, Bintulu dan Limbang masing-masing,[192] dan Jabatan Bekalan Air Luar Bandar yang menguruskan bekalan air untuk kawasan selebihnya.[193] Setakat 2014[update], 82% daripada kawasan luar bandar mempunyai bekalan air bersih.[189]

Pengangkutan

Sama seperti banyak bekas wilayah British, Sarawak menggunakan jalan raya kembar dengan pemanduan di sebelah kiri.[194] Sehingga 2013, Sarawak mempunyai sejumlah 32,091 kilometer jalan raya yang bersambung, dengan 18,003 kilometer laluan negara berturap, 8,313 kilometer trek kotoran, 4,352 kilometer jalan kelikir, dan 1,424 kilometer lebuh raya persekutuan berturap. Laluan utama di Sarawak ialah Lebuhraya Pan Borneo, yang beroperasi dari Sematan, Sarawak, melalui Brunei ke Tawau, Sabah.[195] Walaupun menjadi lebuh raya utama, keadaan Pan Borneo yang buruk menyebabkan banyak kemalangan dan kematian.[196] Kontrak bernilai 16 bilion ringgit telah diberikan kepada beberapa syarikat tempatan pada Disember 2016 untuk menambah jambatan kenderaan dan jambatan pejalan kaki, persimpangan dan tempat perlindungan bas ke lebuh raya sebagai sebahagian daripada projek multi-fasa.[197]

Pernah ada landasan kereta api sebelum perang, tetapi akhirnya dileraikan pada tahun 1959.[198] Projek kereta api diumumkan pada tahun 2008 untuk selaras dengan keperluan pengangkutan SCORE, tetapi kerja pembinaan belum bermula walaupun tarikh siap dijangka pada tahun 2015.[199] Pada 2017, kerajaan Sarawak mencadangkan sistem rel ringan (Laluan Kuching) yang menghubungkan bahagian Kuching, Samarahan dan Serian dengan jangkaan siap pada tahun 2020.[200] Pada masa ini, bas adalah mod pengangkutan awam utama di Sarawak dengan perkhidmatan antaranegara yang menghubungkan negeri ini dengan Sabah, Brunei, dan Malaysia Pontianak (Indonesia).[192]

Sarawak dihubungkan oleh beberapa lapangan terbang dengan Lapangan Terbang Antarabangsa Kuching, yang terletak di barat laut Kuching, menjadi yang terbesar. Penerbangan dari Kuching adalah terutamanya ke Kuala Lumpur tetapi juga ke Johor Bahru, Pulau Pinang, Sabah, Kelantan, Singapura dan Pontianak, Indonesia. Lapangan terbang kedua di Lapangan Terbang Miri mengendalikan penerbangan terutamanya ke negara-negara Malaysia yang lain serta perkhidmatan ke Singapura. Lapangan terbang lain yang lebih kecil seperti Lapangan Terbang Sibu, Lapangan Terbang Bintulu, Lapangan Terbang Mukah, Lapangan Terbang Marudi, Lapangan Terbang Mulu, dan Lapangan Terbang Limbang menyediakan perkhidmatan domestik di Malaysia. Terdapat juga beberapa jalur udara terpencil yang berkhidmat untuk masyarakat luar bandar di negeri ini.[195] Tiga syarikat penerbangan berkhidmat di Sarawak, Penerbangan Malaysia, Air Asia, dan MASwings yang menggunakan Lapangan Terbang Kuching sebagai hab utama mereka.[201] Hornbill Skyways milik kerajaan negeri adalah sebuah syarikat penerbangan yang sebahagian besarnya menyediakan penerbangan sewa dan perkhidmatan penerbangan swasta untuk penjawat awam.[202]

Sarawak mempunyai empat pelabuhan utama yang terletak di Kuching, Sibu, Bintulu, dan Miri.[192] Pelabuhan paling sibuk di Bintulu adalah di bawah bidang kuasa kerajaan persekutuan Malaysia dan kebanyakannya mengendalikan produk LNG dan kargo biasa. Pelabuhan yang tinggal adalah di bawah pihak berkuasa pelabuhan negeri masing-masing. Pengambilan gabungan empat pelabuhan utama adalah 61.04 juta ton berat barang (FWT) pada tahun 2013.[195] Sarawak mempunyai 55 saluran sungai yang dilayari dengan panjang gabungan 3,300 kilometer. Selama berabad-abad sungai-sungai Sarawak menjadi alat pengangkutan utama serta laluan untuk kayu dan barang-barang pertanian lain yang bergerak di bawah air untuk dieksport di pelabuhan utama di negara ini. Pelabuhan Sibu, yang terletak sejauh 113 kilometer dari mulut sungai, merupakan hab utama di sepanjang Sungai Rajang terutamanya mengendalikan produk kayu. Walau bagaimanapun, pengeluaran pelabuhan Sibu telah berkurangan selepas bertahun-tahun selepas Pelabuhan Perindustrian Tanjung Manis (TIMP) mula beroperasi terus ke arah bawah.[195]

Penjagaan kesihatan

Penjagaan kesihatan di Sarawak disediakan oleh tiga hospital kerajaan utama, Hospital Umum Sarawak, Hospital Sibu, dan Hospital Miri,[203] dan juga beberapa hospital daerah,[204] klinik kesihatan awam, klinik 1Malaysia, dan klinik desa.[205] Selain hospital dan klinik milik kerajaan, terdapat beberapa hospital swasta di Sarawak[206] seperti Pusat Pakar Perubatan Normah, Pusat Pakar Perubatan Timberland,[207] dan Pusat Perubatan Pakar Sibu. Hospital-hospital di Sarawak biasanya menyediakan pilihan penjagaan kesihatan penuh, dari triage hingga penjagaan paliatif untuk penyakit yang teruk. Pada tahun 1994, Jabatan Kesihatan Radioterapi, Onkologi & Penjagaan Paliatif Hospital Sarawak telah mengadakan rawatan di rumah, atau penjagaan hospis, program untuk pesakit kanser. Persatuan Hospis Sarawak tidak ditubuhkan pada tahun 1998 untuk mempromosikan program ini.[208] Berbanding dengan jumlah kemudahan perubatan lain, kesihatan mental hanya diservis oleh satu kemudahan, Hospital Sentosa.[209] Pelbagai perkhidmatan perubatan ini telah menjadikan Sarawak destinasi pelancongan perubatan untuk pelawat dari negara jiran Brunei dan Indonesia.[210]

Berbanding dengan kelaziman perkhidmatan kesihatan di kawasan bandar, kebanyakan kawasan pedalaman Sarawak hanya boleh diakses oleh pengangkutan sungai, yang menghadkan akses.[211] Kawasan pedalaman yang jauh di luar kawasan klinik kesihatan, kira-kira 12 kilometer,[212] dan tidak dapat diakses oleh tanah atau sungai yang diservis oleh perkhidmatan penerbangan terbang bulanan, yang ditubuhkan pada tahun 1973.[213] Program promoter kesihatan desa, di mana sukarelawan disediakan dengan latihan perubatan asas, ditubuhkan pada tahun 1981 tetapi sukar untuk menyediakan bekalan perubatan ke kampung-kampung terpencil, serta kurangnya insentif, mengakibatkan penurunan program.[214]

Banyak amalan perubatan tradisional masih digunakan oleh pelbagai komuniti di Sarawak untuk menambah amalan perubatan moden tetapi amalan ini juga merosot.[215] Walau bagaimanapun, sejak tahun 2004, terdapat kebangkitan semula ubat tradisional di Malaysia yang membawa kepada pembentukan bahagian perubatan tradisional di dalam Kementerian Kesihatan. Program kerajaan tahun 2006 untuk mengadakan hospital bersepadu menyebabkan banyak universiti memulakan program untuk mengajar perubatan tradisional dan hospital-hospital besar, termasuk Hospital Umum Sarawak, menyediakan terapi tradisional.[216]

Pendidikan

Pendidikan di Malaysia terletak di bawah dua kementerian persekutuan; Kementerian Pendidikan Malaysia bertanggungjawab untuk pendidikan rendah dan menengah,[217] manakala Kementerian Pengajian Tinggi Malaysia mempunyai pengawasan terhadap universiti awam, politeknik dan kolej komuniti.[218] Pendidikan awal kanak-kanak tidak dikawal secara langsung oleh Kementerian Pendidikan kerana pendidikan rendah dan menengah. Walau bagaimanapun, kementerian mengawasi pelesenan tadika swasta, bentuk utama pendidikan awal kanak-kanak, mengikut Standard Kualiti Pra Sekolah Sekolah yang dilancarkan pada tahun 2013.[219]

Sekitar masa Persekutuan, literasi keseluruhan di Sarawak agak rendah. Pada tahun 1960, kadar celik huruf keseluruhannya adalah 25%, dengan kadar celik yang tinggi terhadap penduduk Cina, 53%, berbanding dengan penduduk pribumi yang jauh lebih rendah, hanya 17%.[220] Menjelang tahun 2007, literasi keseluruhan pada orang dewasa berumur 15 dan ke atas telah meningkat dengan ketara kepada 92.3% dan pada tahun 2012, ini telah meningkat kepada 96%.[221]

Terdapat 1480 sekolah di Sarawak pada tahun 2014, di mana 1271 adalah sekolah rendah, 202 sekolah menengah dan 7 sekolah menengah vokasional atau teknikal.[222] Antaranya adalah beberapa sekolah yang bermula dari era Brooke, termasuk Sekolah St. Thomas (1848), Sekolah St Mary Kuching (1848), dan Sekolah St Joseph Kuching (1882).[223] Selain sekolah-sekolah kerajaan, terdapat empat sekolah antarabangsa: Sekolah Tunku Putra, sekolah rendah dan menengah yang menawarkan kurikulum kebangsaan dan Cambridge, Sekolah Antarabangsa Sekolah, yang juga terbuka kepada pelajar tempatan dan menggunakan kedua-dua sistem British dan Cambridge, Kidurong International Sekolah, yang dimiliki oleh Shell dan menawarkan pendidikan rendah terutamanya kepada anak-anak pekerja tetapi kanak-kanak tempatan boleh memasuki bergantung kepada ketersediaan ruang, dan Tenby International School, yang dibuka pada tahun 2014 dan terbuka kepada kanak-kanak tempatan dan ekspatriat.[224] Terdapat juga 14 buah sekolah menengah kebangsaan Cina di Sarawak yang mengajar dalam bahasa Cina sebagai bahasa pengantar dan bukan bahasa Inggeris atau Melayu.[225] Sebelum ini, hanya pelajar Cina yang mendaftar di sekolah-sekolah ini, tetapi mobiliti tenaga kerja membawa kepada peningkatan jumlah pelajar kerana ibu bapa berpindah ke kawasan lain untuk bekerja.[226] Ini pula membawa kepada peningkatan bilangan pelajar bumiputera yang mendaftar di sekolah Cina.[227]

Sarawak ialah kediaman kepada tiga universiti awam utama – Universiti Malaysia Sarawak, Universiti Teknologi Mara di Kota Samarahan, dan Universiti Putra Malaysia – Serta Universiti Curtin, Malaysia dan Universiti Teknologi Swinburne Kampus Sarawak. Dua yang terakhir adalah kampus satelit Universiti Curtin di Perth dan Universiti Teknologi Swinburne di Melbourne, Australia.[217]

Dengan penubuhan SCORE dan potensi bersekutu sebanyak 1.6 juta lebih banyak pekerjaan pada tahun 2030,[224] kerajaan negeri memperuntukkan RM1 bilion dari 2016 hingga 2020 kepada Tabung Pembangunan Kemahiran untuk pendidikan vokasional.[228] Pada tahun 2015, Petronas menyediakan biasiswa vokasional kepada 150 pelajar Sarawak yang kurang bernasib baik sebagai sebahagian daripada program Penajaan dan Latihan Institusi Vokasional,[229] walaupun dikritik kerana kurang mewakili pelajar tempatan dalam peruntukannya yang terdahulu;[230] syarikat itu juga memberi sokongan kepada pusat pendidikan vokasional Sarawak yang lain.[231]