Skala Mohs adalah berdasarkan kepada keupayaan satu sampel galian semula jadi jelas mencalarkan galian lain. Sampel bahan yang digunakan oleh Mohs adalah semua berbeza. Galian ialah bahan tulen dalam alam semula jadi. Batuan terdiri daripada satu atau lebih galian.[6] Sebagai bahan yang paling keras yang diketahui wujud secara semula jadi apabila skala ini direka, berlian berada di bahagian atas skala. Kekerasan bahan diukur terhadap skala dengan mencari bahan yang paling keras yang bahan diberi boleh calarkan, dan/atau bahan yang paling lembut yang boleh mencalarkan bahan yang diberi. Sebagai contoh, jika beberapa bahan dicalar oleh apatit tetapi tidak oleh fluorit, kekerasan pada skala Mohs akan jatuh antara 4 dan 5.[7] "Mencalar" bahan bagi tujuan skala Mohs bermakna mewujudkan kehelan tidak elastik yang boleh dilihat dengan mata kasar. Lazim, bahan-bahan yang lebih rendah pada skala Mohs boleh membuat kehelan tidak elastik mikroskopik ke atas bahan yang mempunyai nombor Mohs yang lebih tinggi. Walaupun kehelan mikroskopik ini adalah kekal dan kadang-kadang menjejaskan integriti struktur bahan yang lebih keras ini, mereka tidak dianggap "calar" bagi menentukan beberapa skala Mohs.[8]

Skala Mohs adalah semata-mata skala ordinal. Sebagai contoh, korundum (9) adalah dua kali lebih keras berbanding topaz (8), tetapi berlian (10) adalah empat kali keras berbanding korundum. Jadual di bawah menunjukkan perbandingan dengan kekerasan mutlak diukur dengan sklerometer, dengan contoh-contoh bergambar.[9][10]

Pada skala Mohs, seorang plat corek (porselin tak gerlis) mempunyai kekerasan 7.0. Menggunakan bahan-bahan biasa dengan kekerasan yang sudah diketahui boleh menjadi cara yang mudah untuk menyamai kedudukan galian pada skala tersebut.[1]