Dalam Syariat Islam, mukataba (مكاتبة) adalah kontrak pembebasan antara tuan dan seorang hamba mengikut mana hamba itu dikehendaki membayar jumlah wang tertentu dalam tempoh masa tertentu sebagai ganti kebebasan. Dalam kesusasteraan undang-undang, hamba yang memasuki kontrak ini dikenali sebagai mukatab.[1][halaman diperlukan] Mazhab Ẓāhirī fiqh memandangnya sebagai wajib,[2][3]manakala mazhab Syafii, Maliki dan Hanafi merasakan ia hanya mengesyornya,[3] dan mustahabb (dipuji) untuk berbuat demikian.[4] Mukataba adalah salah satu daripada empat tatacara yang disediakan dalam Islam untuk pembubaran hamba.[5]