Sekitar 12,500 tahun yang lalu, Sahel merupakan sebahagian dari Gurun Sahara, dan ditutupi bukit berpasir yang telah membentuk bentang darat yang kini kita lihat. Sahel menerima 150-500 mm (6-20 in) curahan hujan setiap tahun, terutama pada musim monsun. Curahan hujan dicirikan dengan perubahan tahun ke tahun dan dasawarsa ke dasawarsa. Dua faktor terbesar yang menentukan produktiviti tanah di Sahel ialah air dan bahan gizi mikro, kebanyakan nitrogen dan fosfat.

Ada kaitan rapat antara curahan hujan di Sahel dan aktiviti siklon tropika hebat di lautan Atlantik.