Sejarah UNDI18

UNDI18 telah ditubuhkan oleh dua orang mahasiswa iaitu Tharma Pillai dan Qyira Yusri pada tahun 2016 dan telah bermula dibawah naungan Malaysian Students Global Alliance sebagai sebuah inisiatif untuk menurunkan had umur mengundi di Malaysia dari 21 tahun ke 18 tahun. Pada April 2017, UNDI18 telah menghantar sebuah memorandum ke Perdana Menteri pada masa itu Najib Razak untuk menyeru beliau meminda Perkara 119(1)(a) Perlembagaan Persekutuan yang mengandung peraturan had umur mengundi tetapi tidak berjaya pada waktu itu.[1]

Pindaan Perlembagaan Persekutuan 2019

Ekoran dari Pilihanraya Umum ke-14, kerajaan Pakatan Harapan baharu yang diketuai oleh Mahathir Mohamad telah memulakan kerja-kerja untuk melaksanakan had umur mengundi baru selaras dengan manifesto pilihan raya gagasan tersebut.[2] UNDI18 telah berjaya mendapat sokongan Menteri Belia dan Sukan pada waktu itu Syed Saddiq [3] serta sokongan dwi-partisan daripada semua ahli-ahli Parlimen dari blok pembangkang untuk menyokong pembaharuan had umur mengundi.[4]

Rang Undang-Undang Perlembagaan (Pindaan) 2019 telah dibentangkan ke Dewan Rakyat dan mengandungi bahagian mengenai pendaftaran pengundi automatik bagi semua warganegara Malaysia dan pindaan kepada had umur pencalonan dalam pilihanraya persekutuan dan pilihanraya negeri di Malaysia.[5]

Pada 16 Julai 2019, Rang Undang-Undang Perlembagaan (Pindaan) 2019 telah diluluskan oleh semua ahli Dewan Rakyat yang hadir dan merupakan kali pertama dalam sejarah Malaysia dimana sokongan seisi dewan telah diperoleh bagi sesebuah rang undang-undang.[6]

Pindaan Undang-Undang Tubuh Negeri 2019—2022

Ekoran pindaan kepada Perlembagaan Persekutuan bagi menurunkan had umur mengundi dan pencalonan dalam pilihanraya persekutuan dan pilihanraya negeri, pindaan kepada undang-undang tubuh negeri juga digubal bagi membenarkan belia berumur 18-20 tahun mencalonkan diri dalam pilihanraya negeri di Malaysia. Setakat Disember 2022, 12 negeri telah meminda undang-undang tubuh negeri mereka bagi membenarkan belia berumur 18 tahun keatas untuk mencalonkan diri dalam pilihanraya negeri.

Pelaksanaan Pindaan Undang-Undang Tubuh Negeri bagi Menurunkan Had Umur Calon Pilihanraya Negeri
Negeri	Pelaksanaan Pindaan Undang-Undang Tubuh Negeri	Nota
Johor	Belum dilaksanakan	Pindaan telah diluluskan oleh Dewan Negeri Johor tetapi belum mendapat perkenan oleh Sultan Johor.[7][8]
Kedah	Telah dilaksanakan	Pindaan telah diluluskan oleh Dewan Undangan Negeri Kedah pada 18 November 2021.[9]
Kelantan	Telah dilaksanakan	Pindaan telah diluluskan oleh Dewan Undangan Negeri Kelantan pada 12 Ogos 2020.[10]
Melaka	Telah dilaksanakan	Pindaan telah diluluskan oleh Dewan Undangan Negeri Melaka pada 2 Mac 2022.[11]
Negeri Sembilan	Telah dilaksanakan	Pindaan telah diluluskan oleh Dewan Undangan Negeri Sembilan pada 2 Disember 2021.[12]
Pahang	Telah dilaksanakan	Pindaan telah diluluskan oleh Dewan Negeri Pahang pada 10 Disember 2021.[13]
Perak	Telah dilaksanakan	Pindaan telah diluluskan oleh Dewan Negeri Perak pada 27 Oktober 2020.[14]
Perlis	Telah dilaksanakan	Pindaan telah diluluskan oleh Dewan Undangan Negeri Perlis pada 21 Mei 2020.[15]
Pulau Pinang	Telah dilaksanakan	Pindaan telah diluluskan oleh Dewan Undangan Negeri Pulau Pinang pada 1 September 2021.[16]
Sabah	Telah dilaksanakan	Pindaan telah diluluskan oleh Dewan Undangan Negeri Sabah pada 21 November 2019.[17]
Sarawak	Telah dilaksanakan	Pindaan telah diluluskan oleh Council Negri Sarawak pada 12 November 2020.[18]
Selangor	Telah dilaksanakan	Pindaan telah diluluskan oleh Dewan Negeri Selangor pada 6 Disember 2021.[19]
Terengganu	Telah dilaksanakan	Pindaan telah diluluskan oleh Dewan Undangan Negeri Terengganu pada 12 Ogos 2020.[20]

Tunjuk Perasaan Mana Undi Kami 2021

Pengunjuk rasa semasa Protes Mana Undi Kami di Jalan Parlimen, Kuala Lumpur

Langkah Sheraton 2020 telah menyebabkan kejatuhan kerajaan Pakatan Harapan dan kemunculan kerajaan-kerajaan jangka pendek. Pada Mac 2021, kerajaan Perikatan Nasional telah mengumumkan penangguhan pelaksanaan Akta Perlembagaan (Pindaan) 2019 oleh pihak Suruhanjaya Pilihan Raya dan Menteri di Jabatan Perdana Menteri bagi Hal Ehwal Undang-Undang dan Parlimen. Kenyataan Suruhanjaya Pilihan Raya pada waktu itu mengumumkan pelaksanaan Akta Perlembagaan (Pindaan) 2019 pada September 2022 meskipun pihak tersebut sudah pernah mengumumkan jangka masa bagi pelaksanaan pindaan tersebut sebelum Julai 2021.[21]

Protes Mana Undi Kami yang pertama berlangsung pada 27 Mac 2021 ekoran penangguhan pelaksanaan pindaan Perlembagaan yang diluluskan pada 2019 serta penggantungan Parlimen oleh Perdana Menteri Muhyiddin Yassin pada waktu itu. Lebih 200 orang telah berhimpun di Jalan Parlimen, termasuk wakil-wakil dari parti politik dan masyarakat madani.[22]

Semakan kehakiman terhadap Kerajaan Persekutuan 2021

Pengasas bersama UNDI18 bersama pemohon semakan kehakiman di Mahkamah Tinggi Kuala Lumpur

UNDI18 telah meneraju dua permohonan semakan kehakiman oleh 18 belia di Mahkamah Tinggi Kuala Lumpur dan 5 belia di Mahkamah Tinggi Kuching bagi mencabar tindakan kerajaan dalam menangguhkan pelaksanaan pindaan Perlembagaan tersebut.[23][24]

Pada 3 September 2022, Mahkamah Tinggi Kuching telah mengatakan bahawa penangguhan pelaksanaan pindaan Perlembagaan tersebut sebagai "benar-benar tidak rasional malah tidak sah" dan membenarkan perintah mandamus bagi menggesa kerajaan melaksanakan pindaan Perlembagaan dengan segera.[25]

Kerajaan Malaysia telah dengan melaksanakan pindaan Perlembagaan bagi menurunkan had umur mengundi dan pencalonan serta pelaksanaan pendaftaran pengundi automatik pada 15 Disember 2021.[26]